rodzicielstwo

Sposoby, aby zadbać o siebie wśród obowiązków

przez
zadbać o siebie

Nasz starszy syn ostatnio nie chciał spać w ciągu dnia. Codziennie ma prawie dwie godziny drzemki. Jego odpoczynek to również mój odpoczynek. Kiedy nie mógł zasnąć, poczułam złość i frustrację. Zaczęłam odzywać się do niego nieuprzejmie. Było mi tak przykro, że nie będę miała moich dwóch godzin przerwy! Po chwili odetchnęłam głęboko i zastanowiłam się: jak zadbać o siebie w tej konkretnej sytuacji?

zadbać o siebie

Co przychodzi Ci do głowy, kiedy myślisz o tym, jak zadbać o siebie? Standardowa odpowiedź kobiety dotyczy najczęściej wyglądu zewnętrznego, ewentualnie czasu tylko dla siebie, bez stałej obecności dzieci, ich kłótni, krzyków i próśb. Te sprawy są niezmiernie ważne. Wiemy jednak, że niekiedy są nieosiągalne na danym etapie życia.

Czy zatem nie możesz zadbać o siebie, jeśli nieomal zawsze są obok Ciebie dzieci?

 

Dlaczego powinnaś zadbać o siebie?

Wróćmy jednak do początku.

Jeśli pojawiła się w Twojej głowie myśl, że zajęcie się sobą to egoizm, zamierzam wyprowadzić Cię z błędu. Oczywiście, istnieje przesadna forma skupiania się na sobie i zapominania o innych. Nie o tym jednak teraz mówię. Chodzi mi o zaopiekowanie się sobą tak, jak opiekujesz się swoimi dziećmi. Jesteś uważna na ich potrzeby, słuchasz ich i troszczysz się, by czuły się najlepiej, jak to możliwe. Spełniasz ich prośby, jeśli uznasz, że są uzasadnione i ważne.

Tak samo powinnaś opiekować się sobą.

Tylko wtedy możesz być szczęśliwa i gotowa do tego, aby dawać swój czas, troskę i miłość innym. Musisz zadbać o siebie, ponieważ:

  • jesteś w stanie regulować emocje wtedy, kiedy znasz swoje potrzeby i uczucia,
  • jeśli Twoje najważniejsze potrzeby nie będą zaspokajane, przejmą nad Tobą kontrolę złość, żal i poczucie pokrzywdzenia,
  • kiedy nie dbasz o siebie, uczysz swoje dzieci, że opieka nad samym sobą nie jest ważna,
  • umiejętność regulowania swoich emocji (np. panowanie nad złością) u Twoich dzieci w największym stopniu zależy od Twoich umiejętności w tej dziedzinie; jeśli nie zadbasz o siebie, nie jesteś w stanie panować nad złością,
  • bez tego czujesz się przemęczona, niezrozumiana, osamotniona itd. – tracisz radość z bycia rodzicem,
  • Twoje dziecko łatwiej i chętniej z Tobą współpracuje, jeśli Ty jesteś spokojna, zrelaksowana, radosna i dobrze się czujesz sama ze sobą,
  • bez tego nie będziesz w stanie okazać cierpliwości dzieciom i cieszyć się nimi,
  • życie jest zbyt krótkie, by przeżyć je w poczuciu zmęczenia i smutku.

Cofnijmy się do mojej opowieści. Wiedziałam, że potrzebuję chwili wytchnienia od czasu spędzonego z Frankiem. Brak drzemki odebrałam więc jako atak na moją potrzebę. Dlatego poczułam złość i zaczęłam być nieuprzejma dla niego. Kiedy spokojnie o tym pomyślałam, doszłam do wniosku, że mam prawo do odpoczynku! Przeprosiłam syna za to, że byłam dla niego nieprzyjemna. Powiedziałam mu, że kiedy on śpi, ja też zawsze odpoczywam i że potrzebuję tego czasu. Dlatego przez najbliższą godzinę nie będę się z nim bawiła. Możemy pójść na balkon, będę blisko niego, ale chcę wypić spokojnie kawę i poczytać.

Przez pierwsze 15 minut co chwilę mnie o coś prosił. Mamo, poczytasz mi? Mamo, pobaw się ze mną samochodem! Mamo, kiedy będziesz się ze mną bawić? Za każdym razem spokojnie odpowiadałam mu, to co wcześniej. To jest czas na mój odpoczynek i może pobawić się sam. Po pewnym czasie rzeczywiście zajął się sobą i bawił się nawet dłużej, niż przewidziana przeze mnie godzina.

Zdaję sobie sprawę, że nie zawsze jest tak łatwo. Z młodszym synem nie jestem w stanie jeszcze komunikować się w ten sposób. Chodzi jednak o zatrzymanie się na swoich emocjach i tym, czego w danej chwili potrzebuję. Wtedy mogę zadać sobie pytanie: Jak tę potrzebę zaspokoić?

Jeśli staniesz na krawędzi, możesz wpaść w przepaść. Jeśli dopuszczasz do sytuacji wyczerpania swoich zasobów fizycznych i emocjonalnych, możesz wybuchnąć i nie być w stanie kontrolować samej siebie. Jesteś dorosła i Twoja odpowiedzialność polega na tym, aby nie zbliżać się do krawędzi. To Twoje zadanie, aby zatroszczyć się o swój stan emocjonalny i fizyczny. Ty jesteś za to w pierwszej kolejności odpowiedzialna – nie Twój mąż, rodzice lub Twoje dzieci. Ty sama.

zadbać o siebie

Jak zadbać o siebie, kiedy nie ma na to czasu?

Kobiety, które znam, często mówią, że ledwo pamiętają, jak się nazywają i naprawdę nie mają czasu, aby zająć się sobą. Jeśli jednak tego nie zrobisz, Ty sama i Twoja rodzina bardzo na tym stracicie.

Za dr Laurą Markham powtarzam, że są dwa główne sposoby, aby zatroszczyć się o siebie w codziennym życiu.

  1. Zmień to, co robisz.

Nie masz możliwości wyjechać z domu sama na kilka dni i dlatego uważasz, że nie możesz zatroszczyć się o swoje potrzeby? Przestań zakładać, że konieczne jest jakieś wielkie rozwiązanie, które zmieni wszystko. Nie jest to realne, więc nie trać czasu na takie myślenie.

Zamiast tego opiekuj się sobą poprzez drobne gesty w ciągu całego dnia. Zatroszcz się o siebie w różnych sferach:

  • fizjologicznej – zapewnij sobie maksymalną ilość snu; dbaj o to, by pić dużo wody i jeść zdrową żywność, która doda Ci energii, a nie ją zabierze; ruszaj się, by dbać o swoje ciało (ganianie się z dziećmi, tańce i spacery z nimi też się liczą); pamiętaj też, że bardzo duże znaczenie dla Twojego samopoczucia ma Twój oddech – czasem wystarczy wziąć kilka głębokich wdechów i wydechów, by się uspokoić lub ucieszyć tym, co dzieje się dookoła Ciebie;
  • emocjonalnej – świętuj swoje małe sukcesy (wystarczy powiedzieć do siebie w duchu: Świetnie sobie z tym poradziłaś!), ucz się regulować swoje emocje (w tym również złość), wybaczaj sobie błędy i porażki,
  • społecznej – pamiętaj o kontakcie z przyjaciółmi (może warto odświeżyć jakieś dawne znajomości?), wybierz się na spotkania mam z dziećmi;
  • intelektualnej – dostarczaj sobie mądrych treści, które skłonią Cię do refleksji i będą Cię rozwijać (czytaj, słuchaj podcastów, bierz udział w wydarzeniach online lub na żywo),
  • duchowej – jeśli wierzysz w Jezusa, módl się i czytaj Pismo Święte, uczestnicz w życiu jakiejś wspólnoty religijnej; jeśli nie jesteś osobą wierzącą, pomyśl o innej formie dbania o swojego ducha – może rozmyślanie, kontakt z przyrodą itd.

Jak to jest u mnie? Staram się chodzić spać maksymalnie o 23 (wstaję ok. 7 rano, zależnie od tego, ile śpią synowie). Dbam o to, co jemy w naszym domu i piję dużo wody. Pracuję nad swoimi emocjami, uczę się panować nad złością. Doceniam samą siebie za to, co dobrze zrobię, lubię mówić dobrze o sobie. Dzwonię do moich przyjaciółek, które mieszkają w innych miastach i często spotykamy się z przyjaciółmi i rodziną, która mieszka bliżej. Czasem wychodzę zupełnie sama na kawę do kawiarni. Dużo czytam, słucham, biorę udział w kursach online. Często proszę o pomoc przy dzieciach inne osoby. Modlę się, czytam Pismo Święte i razem z mężem uczestniczymy w wydarzeniach religijnych.

zadbać o siebie

Brzmi idealnie, wiem. W rzeczywistości mam lepsze i gorsze dni. Niekiedy czuję się przemęczona obowiązkami, jestem smutna i jest mi źle z samą sobą. Z różnych powodów zdarza mi się nie wysypiać. Jestem wtedy nieuprzejma wobec dzieci i męża, czepiam się o drobnostki i mam ochotę krzyczeć. Mam dni, kiedy w ogóle nie potrafię zadbać o siebie. Nie jestem perfekcyjna.

Tym, co mi pomaga, jest nawyk częstego przyglądania się temu, jak się czuję i co się we mnie dzieje. Zachęcam Cię do tego samego. Zrób sobie jednodniowe ćwiczenie: nastawiaj alarm w telefonie co godzinę. Za każdym razem, kiedy usłyszysz jego dźwięk, zostaw na minutę lub dwie to, co aktualnie robisz i zapytaj siebie: Jak się w tej chwili czuję? Co się we mnie dzieje? Czego potrzebuję w tym momencie, aby poczuć się dobrze?

Jeśli nie masz czasu, aby zatrzymać się na minutę i wykonać ważną dla Ciebie czynność, to znak, że powinnaś dokonać jakichś zmian w swoim życiu. Bez poznawania swoich emocji i potrzeb nie możesz być osobą, jaką chciałabyś być.

 

2. Zmień to, co myślisz

Od Twojego sposobu myślenia zależy, w jakich kolorach widzisz codzienność. Możesz zadbać o siebie, pielęgnując w sobie dwie postawy.

  • Współczucie dla innych i samej siebie

Nikt z nas nie jest idealny. Popełniamy błędy i sprawiamy przykrość inny ludziom. Jeśli wciąż wypominasz samej sobie to, co zrobiłaś źle, tym samym negujesz to, co w Tobie dobre. Przyjrzyj się słowom, które wypowiadasz do innych i do siebie – jak wiele jest w nich krytyki i poprawiania błędów, a jak dużo zrozumienia i wsparcia? Ty również zasługujesz na to, byś samą siebie traktowała ze współczuciem.

  • Wdzięczność

Badania pokazują, że wdzięczność redukuje stres i poprawia samopoczucie. Kiedy skupiasz się na tym, co pozytywne, zmienia się Twoje nastawienie do ludzi. Jesteś bardziej radosna i masz więcej ochoty do życia. Z entuzjazmem podchodzisz do swoich bliskich.

Znajdź jakiś sposób na pielęgnowanie wdzięczności. Prowadź swój pamiętnik wdzięczności; mów swoim dzieciom i mężowi, za co chcesz im podziękować; tuż przed snem przypomnij sobie, co sprawiło Ci radość w tym dniu.

Wdzięczność za dobro mnoży pozytywne rzeczy. Im więcej dziękujesz, tym więcej masz powodów do bycia wdzięczną.

 

Nie jesteś w stanie zmienić wszystkiego od razu. Nawet nie próbuj, bo tylko się sfrustrujesz. Wybierz jeden, niewielki krok, który możesz wykonać jeszcze dziś. Jak możesz zadbać o siebie? Zdecyduj się na wprowadzenie jednej, drobnej zmiany w Twoim zachowaniu lub myśleniu. Praktykuj tę zmianę, ćwicz ją, a następnie przejdź do kolejnej.

Co Ty chciałabyś zmienić w Twojej trosce o samą siebie?

Wewnętrzna harmonia – najważniejsze zadanie mamy

przez
wewnętrzna harmonia

Jako mama każdego dnia wykonujesz setki różnych czynności: dbasz o to, by dzieci zjadły, dobrze się ubrały, wyspały się, przygotowały się do szkoły; rozmawiasz z nimi o ich problemach, uczysz nowych umiejętności… Które z tych zadań jest najważniejsze? Paradoksalnie Twoje najważniejsze zadanie dotyczy Ciebie samej, a nie Twoich dzieci. Jest nią Twoja wewnętrzna harmonia.

Zapraszam na wpis gościnny, którego autorką jest Monika Myszka-Wieczerzak ze strony Dom Dobre Miejsce.

wewnętrzna harmonia

Wewnętrzna harmonia – klucz do szczęśliwego domu

Jestem pewna, że skoro jesteś mamą, to leży Ci na sercu dobro Twoich dzieci. Przypuszczam, że podobnie jak ja, marzysz o tym, by Twój dom był dobrym miejscem dla Twojej rodziny.

Niezależnie od tego, czy mieszkasz w małym domku z ogródkiem czy na dużym blokowisku, czujesz się jako matka odpowiedzialna nie tylko za materialną przestrzeń, która roztacza się wokół Twojej rodziny, ale przede wszystkim – za jakość Waszych wzajemnych relacji. Przecież wszystkie wiemy, że prawdziwy dom to coś więcej niż dach i przysłowiowe cztery ściany. To więź, miłość i oddanie, jakie tworzą się pomiędzy ludźmi, którzy decydują się na życie razem i wspólne wychowywanie potomstwa.

Czy jest więc jakiś prosty przepis na to, by nasze domy stawały się dobrym miejscem i byśmy czuły się naprawdę szczęśliwe i spełnione w tej przestrzeni wzajemnych relacji? Co możesz zrobić jako matka, by znacząco podnieść jakość Twoich stosunków z pozostałymi domownikami?

Myślę, że kluczem jest Twoja wewnętrzna harmonia.

 

Moje osobiste doświadczenie

Od siedmiu lat jestem mamą i obserwuję na co dzień, jak moja wewnętrzna harmonia rzutuje na relacje z pozostałymi członkami rodziny. Jeśli pozostaję w zgodzie z moimi najgłębszymi wartościami i potrzebami, potrafię zdobyć się na wyżyny empatii wobec najbliższych, moja cierpliwość rozciąga się do niewyobrażalnych rozmiarów, a mój spokój promieniuje na całe otoczenie. Gdy jednak choć przez chwilę zapomnę o sobie (a wciąż zdarza mi się to dość często), tracę entuzjazm i radość, które wcześniej odnajdywałam w moim macierzyństwie. Nasze domowe życie zamienia się w pole walki, na którym nie ma wygranych.

Czas, który spędziłam w domu, opiekując się dziećmi, pokazał mi, że moją największą pasją jest inspirowanie innych mam do tego, by z odwagą brały życie w swoje ręce i nie bały się szukać w macierzyństwie przestrzeni dla siebie. Blog o nazwie DoM Dobre Miejsce, którego tworzę od czterech lat, ewoluował razem ze mną i teraz mogę powiedzieć, że dopracowałam się autorskiego projektu rozwojowego zachęcającego mamy, by wewnętrzna harmonia stała się ich priorytetem.

Od pół roku prowadzę Grupę Warsztatową na Facbooku o nazwie Dom Dobre Miejsce, gdzie z innymi mamami pracujemy nad wnętrzem w oparciu o metaforę Domowych Pomieszczeń. Zadaję w niej mamom kluczowe pytania, którymi staram się otworzyć je na świat ich bogatego wnętrza, tak aby mogły zyskiwać więcej przestrzeni dla siebie.

 

Ty też możesz znaleźć przestrzeń dla siebie

Dobrze wiem, że bycie mamą wymaga czasem chwilowego zapominania o sobie i koncentrowania uwagi na tym, co zewnętrzne. Tu nie chodzi tylko o wypełnianie takich domowych obowiązków,  jak: gotowanie, pranie, sprzątanie i odbieranie dzieci z przedszkola. Pewnie sama masz świadomość, że wielką sztuką pośród tych wszystkich bombardujących nas w domowej rzeczywistości spraw jest pamięć o tym, dla kogo tak się staramy. Dla naszych dzieci – oczywiście!

wewnętrzna harmonia

Zapewne nieraz doświadczyłaś tego, że zamiast ścierać podłogę, trzeba wcześniej zająć się emocjami płaczącego trzylatka, dla którego rozlana szklanka mleka to życiowy dramat. Zakładam, że jeśli Twoje pociechy nie osiągnęły jeszcze wieku trzech lat, ścieranie podłogi jest dla Ciebie jeszcze odleglejszą perspektywą. My, mamy – zwłaszcza te świadome, jak ważna jest jakość więzi zbudowanej z potomstwem – dokładnie wiemy, że od posprzątanego mieszkania ważniejsza jest nasza pomoc w zaspokajaniu emocjonalnych potrzeb naszych pociech.

Nasze dzieci – tak nam bliskie – to jednak odrębne światy, a każda próba empatycznego wniknięcia w nie kosztuje wiele energii. Tak, to bardzo ważne zadanie macierzyństwa – budowanie pomostów uwagi łączących nas z odrębnym światem naszych ukochanych dzieci. Nie można w tym jednak zapominać o sobie.

  • Jak często pamiętasz w swoim macierzyństwie o samej sobie?
  • Czy znajdujesz czas i przestrzeń na to, by skoncentrować się nie tylko na domowych obowiązkach i rozwiązywaniu problemów swoich dzieci, lecz na tym, czego Ty chcesz, pragniesz i potrzebujesz?
  • Czy wiesz, że nie jesteś w stanie być dobrą mamą, jeśli nie zadbasz o siebie?

Prawda jest taka, że Twój dom może dobrze funkcjonować tylko wtedy, kiedy Ty sama wewnętrznie dobrze funkcjonujesz. Konflikty, które nosisz w sercu, szybko przełożą się na szereg napięć w Twojej rodzinie. Twoje wewnętrzne nieuporządkowanie uniemożliwi Ci skuteczne opanowanie domowego bałaganu. Zaniedbane potrzeby dadzą o sobie znać w najmniej oczekiwanym momencie, powodując między Tobą a resztą domowników niepotrzebny rozdźwięk.

Dlatego pierwszym krokiem, do którego pragnę Cię zachęcić, jest wyrobienie w sobie nawyku częstego, regularnego kontaktowania się ze swoim wnętrzem. Pamiętaj o tym, gdzie mieszkasz! W samej sobie!

Twoje macierzyństwo też zaczyna się wewnątrz Ciebie i nie chodzi mi tu tylko o cud poczęcia się dziecka w Twoim łonie. Geniusz matki to umiejętność pogodzenia samej siebie z nowa rolą i wyzwaniami, jakie stawia przed nią wychowywanie dzieci. Dbaj o swoje wnętrze, bo to właśnie z niego ma szansę wciąż wypływać miłość, radość i dobro, które ubogacą świat Twoich dzieci.

Jeśli nie masz jeszcze pomysłu na to, jak zająć się swoim wnętrzem, wykorzystaj moje ćwiczenie, które znajduje się poniżej. Jestem pewna, że z czasem Twoje wnętrze samo Cię poprowadzi.
wewnętrzna harmonia

Ćwiczenie rozwojowe

Znajdź chwilę samotności – podczas spaceru, kąpieli, przed snem. Zobacz w wyobraźni swój dom. Miejsce, w którym mieszkasz ze swoją rodziną. Ściany, które odgradzają Was od reszty świata. Drzwi i okna, które Was z nim łączą. Zobacz w tym domu siebie i pomyśl, że sama jesteś jak dom. Ty – dom – wewnątrz Waszego domu.

Spróbuj poczuć, jakim domem jesteś. Dużym czy małym? Otwartym czy zamkniętym? Zapełnionym czy pustym? Nie oceniaj siebie, tylko zaobserwuj. Nie bój się myśli i uczuć, które się pojawią. Najważniejsze, żebyś była ze sobą szczerza i żebyś… Była ze sobą!

Skontaktuj się ze swoim wnętrzem. Uciesz się z faktu, że dostrzegłaś, iż w całym Twoim zatroskaniu o dom, sama jesteś domem. Uwierz, że wszystko, co dotyczy Twojego wnętrza zależy od Ciebie. Możesz dokonać tu wielu zmian i przewartościowań.

Nie wiesz jeszcze jak to zrobić? Mogę Ci w tym pomóc. Artykuł, który właśnie przeczytałaś to fragment mojego e-booka „5 kroków w stronę wewnętrznej harmonii”, który możesz ściągnąć za darmo klikając tutaj. Zapraszam serdecznie!

 

Jak jest u Ciebie? Udaje Ci się zadbać o swoje wnętrze w wirze codziennych obowiązków?

 

Monika Myszka-Wieczerzakwewnętrzna harmonia

animatorka rozwoju osobistego, wspierająca mamy, które potrzebują więcej przestrzeni dla siebie; autorka strony Dom Dobre Miejsce oraz moderatorka Grupy Warsztatowej na Facebooku Dom Dobre Miejsce, autorka warsztatu rozwojowego online „ZADBANA MAMA bez wyrzutów sumienia” oraz cyklicznych webinarów rozwojowych KAWIARNIA MAMY LIDERKI, współtwórczyni podcastu KURS NA PASJĘ, prywatnie: szczęśliwa żona Krzysztofa i mama 7-letniej Lilki oraz 3-letniego Mikołaja, pasjonatka rozwoju osobistego, bliskiego kontaktu z naturą oraz spotkań z ludźmi

Czym zająć dziecko, kiedy w domu musi być cicho?

przez
czym zająć dziecko

Artykuły na bloga pisze samo życie. Nasz młodszy syn, Janek, nieomal od urodzenia ma bardzo lekki sen. Powtarzam: BARDZO lekki sen. Czasem wybudza go szept osoby stojącej obok niego lub jedno skrzypnięcie podłogi. Jeszcze do niedawna nie był też w stanie jeść, kiedy obok niego ktoś był – słysząc rozmowy, widząc zabawę starszego brata, od razu odrywał się od mleka. Rozkład naszego mieszkania utrudnia jeszcze sprawę, bo dźwięki z jednego pokoju słychać dość mocno w drugim. Więc aktualnie, kiedy Jaś ma drzemkę, Franek przez ok. godzinę musi bawić się w jakąś cichą zabawę i szeptać. Co wtedy robimy? Czym zająć dziecko, kiedy w domu musi być cicho?

czym zająć dziecko

Dlaczego warto mieć pomysły na cichy czas?

Sytuacje mogą być różne:

  • Twój mąż lub Ty pracujecie na zmiany i czasem potrzebujecie odespać w ciągu dnia,
  • ktoś jest chory w domu i niezbędny jest mu czas na regenerację sił,
  • macie tak jak my młodsze dziecko, którym trzeba się zająć i w tym czasie w domu powinna być względna cisza.

Kiedy Jaś ma pierwszą drzemkę w ciągu dnia, wtedy zwykle spędzam czas z Frankiem. Wyciągamy wtedy wszystko to, czym starszy syn nie może się bawić przy młodszym. Janek jeszcze wkłada przedmioty do buzi i niektóre zabawy nie są dla niego odpowiednie. Ponieważ Franek ma dostępne te rzeczy tylko w określonych momentach w ciągu dnia, są dla niego tym bardziej atrakcyjne. W czasie drzemki Jasia w domu musi być bardzo cicho, więc cały czas szepczemy i wybieramy tylko ciche zabawy.

Z części pomysłów korzystam, kiedy usypiam Jasia. Gdy jestem sama w domu, muszę czymś zająć starszego. Młodszy nie jest w stanie zasnąć, kiedy widzi lub słyszy kogoś obok siebie oprócz osoby, która go usypia (zdarza mu się czasem zasnąć w takiej sytuacji, ale tylko, jeśli jest totalnie wykończony). Dlatego daję Frankowi jakieś bezpieczne, ciche zabawy w pokoju obok, a sama zajmuję się Jasiem.

Franek ma trzy lata, więc długa, cicha, samodzielna zabawa jest dla niego bardzo trudna. Wiele razy zdarzało się, że przychodził do pokoju z jakimś pytaniem i wtedy cały proces usypiania zaczynałam od początku. Zauważyłam, że najlepiej nam wychodzi cichy czas wtedy, kiedy tuż przed nim dam Frankowi dużo mojej pełnej uwagi, czułości i troski. Jeśli od rana nie mam dla niego czasu, ciągle go zbywam i denerwuję się na niego, wtedy niekoniecznie chce się bawić sam w ciszy przez 10 – 30 minut. Problem wtedy nie tkwi w tym, czym zająć dziecko, ale w mojej postawie wobec niego – jeśli nie zaspokoję jego ważnych potrzeb, nie będzie chciało mnie słuchać.

 

Czym zająć dziecko, kiedy w domu musi być cicho?

 

1. Nasze gry planszowe – mamy w domu sporą kolekcję różnych gier planszowych. Franek ma również kilka swoich, ale przyznam, że bardziej interesuje się naszymi. Ponieważ większość gier zawiera jakieś małe elementy lub karty papierowe, wyciągamy je, kiedy młodszy śpi. Wtedy Franio może sobie z nimi robić co chce, byleby ich nie niszczył.

 

2. Gry typu file folder – kiedy miałam więcej czasu (przed urodzeniem drugiego syna i prowadzeniem bloga), przygotowałam kilka zabawek DIY dla Franka, które wtedy okazały się niewypałem. Dlaczego? Bo były dla niego zbyt trudne lub nużące – wiązały się z siedzeniem dłużej w jednym miejscu. Teraz wyciągam je w chwilach ciszy w domu i razem je używamy. File folder games to gry, które są przygotowane w teczce na dokumenty i zwykle polegają na segregowaniu jakichś elementów lub dobieraniu w pary według określonego klucza. Na zdjęciach możecie zobaczyć, jak to wygląda. Ze starszym dzieckiem można przygotować je wspólnie. Jeśli nie chcecie laminować poszczególnych elementów, to jedną grę zrobicie w ok. 20 minut.W internecie możecie znaleźć setki gier do bezpłatnego pobrania i wydrukowania, np. na stronie File Folder Fun. Nasz Franek jeszcze nie ze wszystkimi zadaniami radzi sobie sam i potrzebuje pomocy, żeby się zupełnie nie sfrustrować. Dziecko starsze poradzi sobie samo.

czym zająć dziecko

czym zająć dziecko

3. Zabawy typu busy bags – są to gry, zadania i zabawy, które trzeba przygotować wcześniej, ale które można wykorzystać wielokrotnie. Ja zrobiłam dla Franka np. wędkę i rybki, pomponiki z magnesem układane na specjalnych planszach i karty do układania klocków według wzoru (zdjęcia poniżej). Kopalnią pomysłów na busy bags są strony Teaching Mama i Powerful Mothering. Busy bags idealnie pasują do tematu czym zająć dziecko?

czym zająć dziecko
Wędka wykonana z wykałaczki, kawałka sznurka i magnesu; rybki z pianki i przyklejonych monet
czym zająć dziecko
Wydrukowane wzory do budowania wieży z klocków – rozpoznawanie kolorów i liczenie
czym zająć dziecko
Planszę należy położyć na metalowej powierzchni (np. blaszka do pieczenia). Dziecko układa kolorowe pomponiki z przyklejonymi magnesami w miejsce kolorowych kółeczek

4. Książeczka typu quiet book – aktualnie przygotowuję taką dla Franka. Jest to książka zrobiona głównie z filcu (stąd nazwa), w której są różne zadania manipulacyjne do wykonania. Bardzo dużą ilość gotowych pomysłów na strony wraz z szablonami do wydrukowania znajdziesz na blogu The quiet book blog. Zwykle quiet book jest szyte (maszyną lub ręcznie), ale można również skleić wszystko klejem na gorąco jak na Powerful Mothering – wtedy zajmuje mniej czasu, chociaż może wygląda nieco gorzej. Ja swoją pierwszą cichą książeczkę (prezent dla córki przyjaciół) robiłam właśnie tym sposobem.

czym zająć dziecko
Jedna strona z szytej przeze mnie książeczki. Ma ona tematykę biblijną, bo w zamyśle mamy ją zabierać ze sobą do kościoła, żeby zająć dziecko w czasie Mszy

5. Kolorowa sól – zrobiłam ją poprzez dodanie bardzo małej ilości gęstej farby temperowej do soli kuchennej. Wymieszałam składniki (a może raczej ucierałam je razem łyżką, trochę tak jak się uciera pałką masę z masła do ciasta) i dodałam do nich nieco brokatu sypkiego i cynamonu (żeby miała przyjemny zapach). Franek bawi się solą w prostokątnej formie na ciasto – aktualnie najczęściej bierze do niej samochodziki, ale wcześniej używał łyżek, pojemników itp.

 

6. Skarby – to autorska nazwa Franka na zbieraninę różnych drobnych, sypkich materiałów, którymi się bawi. Wrzuciłam do nich rzeczy, które mieliśmy w szafce: fasola, ciecierzyca, soja, zielona soczewica (oczywiście wszystko nieugotowane), do tego dodaliśmy pomponiki, białe kamyki, ozdobne perełki i wyszły nam kolorowe, przyjemne dla oka i rąk skarby. Wszystko trzymamy zawinięte w koc i rozkładamy, kiedy Jasio śpi, a następnie znów zawijamy w koc. Aktualnie Franek najczęściej bawi się w nich samochodami lub figurkami samolotów (no cóż, ok. 80% jego czasu zajmują samochodziki).

czym zająć dziecko

7. Ciastolina, piankolina, piaskolina – idealna zabawa na cichy czas. Można wykorzystać masę kupowaną, do której dodawane są różnorodne akcesoria: maszynki do robienia ciastek, foremki itp. Można również przygotować ją samodzielnie – wychodzi taniej, ale też konsystencja jest trochę inna. Fantastyczne zestawienie różnorodnych mas plastycznych DIY zrobiła Mama w domu.

 

8. Kolorowy ryż – kolejny pomysł na sypkie materiały do zabaw sensorycznych. U nas był długo w wykorzystaniu, przepis podawałam tutaj. Jak nie byłam pewna, czym zająć dziecko, wyciągałam kolorowy ryż i problem był rozwiązany.

czym zająć dziecko

9. Kolorowanki, książeczki z zadaniami, łamigłówki – w naszym przypadku sprawdzają się tylko, jeśli siedzę razem z Frankiem. On sam nie lubi rysować i pisać, ze mną też szybko się nudzi. Lubi rozwiązywać różne zadania i przyklejać naklejki. Często udaje mi się znaleźć ciekawe i tanie książeczki dla niego w Biedronce. Mamy również prenumeratę Akademii Malucha, którą polecam dzieciom w wieku trzech lat. Sama również przygotowałam nieco takich zadań (znalazłam je w internecie i wydrukowałam), jednak teraz wolę kupować gotowe. Zajmuje mi to znacznie mniej czasu, a przy dwójce dzieci jest on na wagę złota.

 

10. Książki do czytania – Franek bardzo lubi czytać, a może raczej lubi, jak my mu czytamy. Mamy spory zasób własnych książek, ale korzystamy również z oddziału dziecięcego miejskiej biblioteki.

 

Po narodzinach Jasia zajęło nam kilka miesięcy, aby znaleźć odpowiadający wszystkim rytm naszego dnia. Kosztowało mnie to wiele nerwów, emocji i łez, bo niekiedy proces usypiania młodszego z rozrabiającym starszym był wycieńczający. Teraz jednak jesteśmy w stanie w miarę spokojnie przejść przez dzień, nawet jeśli przez kilka dni jesteśmy sami w domu (co w naszym przypadku ma miejsce regularnie i często ze względu na pracę męża). Rozwiązaniem okazała się wiedza, czym zająć dziecko, kiedy potrzebuję ciszy w domu.

Macie jakieś swoje pomysły na ciche zabawy?

Stwórz relacje w rodzinie, z których będziesz dumna

przez
relacje w rodzinie

Ponad 40% naszych codziennych działań nie jest wynikiem decyzji, ale nawyków. To prawie połowa Twojego dnia! Sama ta liczba już mi uświadamia, jak wielką rolę w naszym życiu odgrywają nawyki. To one w znacznej mierze przyczyniają się do tego, czy osiągamy założone sobie cele, czy nie. Jednym z moich pragnień są dobre relacje w rodzinie. Jak można wykorzystać siłę nawyków, by to osiągnąć?

relacje w rodzinie

„Kiedy wstajesz rano, prawie połowa twojego dnia będzie wyznaczona przez wzory zachowań, które świadomie stworzyłeś lub biernie dopuściłeś.”

 

H3 Leadership: Be Humble, Stay Hungry, Always Hustle”, Brad Lomenick

Co to są nawyki?

Słownik języka polskiego podpowiada nam, że jest to nabyta skłonność do sprawniejszego, bardziej mechanicznego wykonywania jakiejś czynności. Kiedy coś staje się Twoim nawykiem, nie musisz zastanawiać się nad tym, czy to zrobić i w jaki sposób. Mycie rąk przed jedzeniem, sposób, w jaki kroisz warzywa, jak odpowiadasz ludziom na pytanie, co u Ciebie słychać, jak wstajesz z łóżka… Codziennie wykonujemy setki czynności, które wyglądają w naszym wykonaniu dokładnie tak samo.

Większość nawyków tworzy się w nas w sposób nieuświadomiony. Po prostu kilka razy zrobiliśmy coś w określony sposób, przyniosło to nam jakąś korzyść, powtarzaliśmy to kolejny i kolejny raz, aż w końcu nawet nie zastanawiamy się, dlaczego tak właśnie postępujemy. Jest to naturalne dla człowieka – nasz mózg zastyga w określonych sposobach reagowania i postrzegania. On lubi pracować tak, żeby się nie napracować.

Dobre nawyki a relacje w rodzinierelacje w rodzinie

Nawyki mogą nam pomagać, ale mogą nam też szkodzić. Popatrzmy na konkretny przykład. Ktoś może być przyzwyczajony do rozpoczynania każdego dnia od przeglądania facebooka, które często przeciąga się do godziny. W ten sposób zmniejsza się ilość czasu, którą ta osoba może poświęcić na inne, ważne dla niej rzeczy. Nawyk porannego sprawdzania, co tam słychać w świecie, sprawia, że nie ma kiedy poczytać wartościowej książki, chociaż bardzo by chciała.

Niektóre przyzwyczajenia kształtowały się w nas przez lata. Dlatego są zupełnie nieuświadomione i trudne do zmiany. Dziś chcę Cię zachęcić do przyjrzenia się swoim codziennym nawykom związanym z Waszym życiem rodzinnym. To one decydują nie tylko o tym, jak wygląda Wasz dzień, ale również o tym, jakie będą relacje w rodzinie w przyszłości.

Często o tym nie myślimy, ale nasze codziennie nawyki składają się na końcowy wynik, jakim jest określony kształt rodzinnego życia. Jeśli jeden dzień nie znajdę czasu, aby porozmawiać z mężem o tym, jak minął mu dzień, nasze małżeństwo nie odczuje wielkiej straty. Jeśli będzie działo się to przez tydzień, również nie będzie tragedii. Ale jeśli stanie się to codziennym zwyczajem, prostą drogą prowadzi do nieszczęśliwego małżeństwa.

W tym właśnie tkwi niebezpieczeństwo. Nawet nie zauważamy, kiedy zachowanie niszczące nasz relacje w rodzinie, staje się naszym nawykiem. Robimy coś, myśląc, że nic się przecież nie stanie, jeśli ten jeden raz zachowamy się w taki sposób. Przecież nikomu nie zaszkodzi, jeśli każdy zje dziś kolację sam, patrząc w telewizor. Wszyscy jesteśmy zmęczeni, nie chce mi się nalegać na jedzenie razem przy stole. Kolejnego dnia każdy ma jakieś zajęcia poza domem i znów nie jemy razem. Następnego syn nie jest w tym momencie głodny i woli obejrzeć bajkę. I nagle, niepostrzeżenie, okazuje się, że w ogóle nie jemy razem kolacji. Każdy nabył nawyk robienia w tym czasie czegoś innego.

Nawyki mogą rozwijać nasze relacje w rodzinie, ale mogą je również niszczyć.

Zadaj sobie pytanie, jak jest u Ciebie? Czy Twoje codzienne nawyki pomagają Wam tworzyć szczęśliwą rodzinę?

 

Jak kształtować nawyki, które rozwijają relacje w rodzinie?

Jeśli widzisz, że brakuje Ci właściwych nawyków, możesz to zmienić. W jaki sposób?

  1. Odpowiedz sobie na pytanie, do jakiego rezultatu poprowadzą Twoje aktualne nawyki związane z Twoją rodziną.

Co się stanie, jeśli nic nie zmienisz w Twoim codziennym zachowaniu? Jak będą wyglądały Wasze relacje za 5, 10 lat, jeśli codziennie będziesz postępować tak, jak teraz?

Może pracujesz i po powrocie do domu jesteś tak zmęczona, że nie masz sił spędzić wartościowego czasu z dzieckiem. Jak to odbije się na Waszej relacji,  jeśli taka sytuacja będzie trwała długi czas? Czy Twoje dziecko będzie chciało rozmawiać z Tobą i dzielić się swoimi uczuciami za 5 lat, jeśli dziś Ty nie masz nawyku rozmawiania z nim codziennie?

relacje w rodzinie

2. Zastanów się, jak wyglądałaby Wasza sytuacja rodzinna, jeśli zmieniłabyś swoje nawyki.

Teraz zrób ćwiczenie odwrotne. Wyobraź sobie, że zmieniasz choćby jedną małą rzecz w Twoim zachowaniu i robisz to codziennie przez najbliższych 5 lat. Jak to wpłynie na Wasze relacje?

Może postanowisz, że w momencie, kiedy zachowanie córki najbardziej Cię irytuje, mocno ją przytulisz, okażesz jej miłość. Jak taki nawyk zmieni Waszą relację w perspektywie kilku lat?

Może będziesz codziennie wieczorem rozmawiać z mężem 5 minut o tym, jak minął Wam dzień. Jak takie przyzwyczajenie wpłynie na Wasze małżeństwo?

 

3. Podejmij decyzję o tym, jakie jedno zachowanie chcesz zmienić.

Wystarczy jedna, drobna zmiana. Coś, co zajmie Ci kilka minut dziennie może diametralnie odmienić Waszą codzienność.

 

4. Rejestruj swój postęp.

Większość z nas lubi mieć poczucie wypełnienia postawionych przed sobą zadań. Przygotuj sobie tablicę, na której będziesz zaznaczać, czy w danym dniu udało Ci się wykonać daną czynność. Możesz to zapisywać w kalendarzu. Albo w aplikacji na telefonie (np. Way of life). Ważne, abyś każdego dnia widziała swój postęp.

 

5. Przypominaj sobie często, dlaczego to robisz

Jednym z czynników, który decyduje o sukcesie, jest stałe pamiętanie o swoim dlaczego. Dlaczego wprowadzam ten nawyk w swoje życie? Dlaczego to dla mnie ważne, aby robić to każdego dnia? Gdzie ma mnie zaprowadzić to działanie? Bez pamiętania o tym poziom naszej motywacji spada i w momencie, kiedy zaczyna się robić trudno lub nudno, rezygnujemy z danej czynności.

 

6. Znajdź osobę, która będzie Cię wspierać.

Najlepiej, aby ta osoba chciała razem z Tobą pracować nad jakimś nawykiem. Wtedy możecie się nawzajem motywować i pytać o postęp w działaniu.

 

Ja i mój mąż w ostatnim czasie zaczęliśmy pracę nad nowym nawykiem: każdego dnia poświęcamy 5-10 minut, aby opowiedzieć sobie o dwóch ważnych dla nas sytuacjach z tego dnia i podzielić się tym, jak się wtedy czuliśmy. Mam pewność, że takie przyzwyczajenie zbliży nas do siebie i pomoże nam rozmawiać ze sobą nawet wtedy, gdy wydaje się, że nie ma czasu lub chęci. Bo nie można odkładać małżeństwa na później, choćby na chwilę.

 

Jak u Ciebie wygląda praca nad pozytywnymi nawykami w rodzinie? Macie jakieś przyzwyczajenia, z których jesteś dumna?

Zrób sobie przerwę jako mama

przez
zrób przerwę

Ten artykuł kieruję przede wszystkim do kobiet.

To my zwykle mamy większą trudność z pamiętaniem o tym, żeby zadbać o siebie. Oczywiście to może przydarzyć się każdemu, jednak praktyka mojej pracy pokazuje, że częściej dotyczy kobiet. Dlatego to właśnie do Ciebie, mamo, dziś się zwracam.

 

Masz czasem taki dzień, kiedy od rana wszystko idzie nie tak, jak trzeba: dzieci płaczą, kłócą się i nie chcą jeść śniadania, mąż zdenerwowany burczy coś pod nosem, a Ty jesteś niewyspana i myślisz tylko o położeniu się spać? W głowie odzywa Ci się alarm: Nie wytrzymam tego dłużej! Zaraz wyjdę z domu i trzasnę drzwiami!

Jeśli zdarzają Ci się takie dni, to znak, że jesteś normalną kobietą, żoną i matką.

Większość z nas zna takie sytuacje. Dlatego proszę, zrób sobie przerwę jako mama, zanim wybuchniesz i zaczniesz krzyczeć na wszystkich.

 

zrób sobie przerwę

Zrób sobie przerwę

Każdy człowiek potrzebuje czasu i przestrzeni tylko dla siebie. Bez płaczu, próśb i ciągłego: mamo, mamo!, kiedy w spokoju będzie mógł zrobić coś, co lubi. Tacy po prostu jesteśmy. Nie ma w tym nic złego! Jeśli zatem słyszysz w głowie ostrzegawczy alarm: ZARAZ WYBUCHNĘ, JESZCZE RAZ COŚ TAKIEGO ZROBISZ…, wtedy wiesz, że czas na przerwę. Choćby bardzo krótką.

Nawet jeśli nie wykonujesz w tym momencie żadnych obowiązków domowych, Twoja głowa może być zaprzątnięta sprawami rodziny. Co dzieje się u mojego syna, że tak dziwnie się zachowuje? Jak mu idzie w szkole? Dlaczego oni się znowu kłócą? Praca mamy to bardzo trudne, odpowiedzialne zajęcie, które wymaga wielkiej ilości Twojego wysiłku.

Zasługujesz na przerwę! W ten sposób okażesz szacunek samej sobie i pracy, którą wykonujesz.

Abyś była gotowa odpowiadać na potrzeby swoich bliskich i dawać im pewność, że ich kochasz, sama potrzebujesz napełniać swój kubeczek sił, energii i pozytywnego nastroju.

 

Zapytasz mnie, jak masz sobie na nią pozwolić, jeśli musisz zajmować się dziećmi cały dzień, bo mąż jest w delegacji lub wraca późnym wieczorem? Albo sama pracujesz 8 godzin poza domem, a kiedy wrócisz, czeka na Ciebie pranie, gotowanie i jeszcze przydałoby się nieco pobawić z dziećmi?

Wszystko zależy od tego, na jakim etapie życia aktualnie jesteś. Codzienność matki z kilkumiesięcznym dzieckiem wygląda zupełnie inaczej, niż matki dziecka 5 letniego, które chodzi do przedszkola. Kobieta, która karmi tylko piersią nie może zostawić komuś innemu dziecka na długi czas. Gdzie w tym wszystkim miejsce na przerwę?

Najważniejsze jest to, abyś dała sama sobie przyzwolenie na wyjście z domu. To jest normalne, że jesteś zmęczona, masz do tego prawo. Inne matki też tak mają. Nieważne, czy Twoje dziecko ma 4 miesiące, czy 10 lat – odsunięcie się na jakiś czas od spraw domowych jest Ci potrzebne jak powietrze.

Nie namawiam Cię do występowania przeciwko Twojemu mężowi.

On również ma swoje problemy i prace, ma prawo być tak samo zmęczony, jak Ty. Dlatego rozmawiajcie o tym i wspólnie ustalajcie czas na odpoczynek. Ponieważ jednak piszę głównie dla kobiet, dlatego odnoszę się tylko do Twojej sytuacji.

 

Sposoby na przerwę mogą być różne. Chcę Ci podsunąć kilka możliwości, które są uzależnione od Twojej sytuacji życiowej.

 

przerwa

1. Zrób sobie przerwę, kiedy dzieci są w pobliżu i trudno Ci wytrzymać jakąś sytuację

Znajdź miejsce w domu, do którego możesz chociaż na chwilę wejść sama. 2-3 minuty samotności, kiedy możesz odetchnąć głęboko, przeczytać kilka stron dobrej książki, zjeść jakąś dobrą przekąskę. Upewnij się, że dzieci są zajęte czymś, co chociaż na chwilę je zajmie i pójdź do łazienki (może masz przestronną szafę, to też dobre miejsce). Opryskaj twarz wodą, kilka razy spokojnie odetchnij. To pomoże Ci na chwilę odsapnąć od płaczu, kłótni i próśb dzieci.

Jeśli wydaje Ci się, że małe dziecko potrzebuje Twojej obecności NON STOP. to powiem Ci, że tak nie jest. Każdy maluch, tak samo jak dorosły, chce mieć czas tylko dla siebie, kiedy w spokoju może odkrywać świat. Kiedy Twój kilkumiesięczny syn leży sobie na dywanie i bawi się jakąś zabawką, nie musisz mu cały czas w tym towarzyszyć. On sam Ci da znać, kiedy będzie Cię potrzebował.

 

2. Zrób sobie przerwę, kiedy możesz na krótki czas dać dzieci pod opiekę kogoś innego

Samotne wyjścia z domu są dla mamy koniecznością!

Dobrze jest zabierać swoje dzieci w różne miejsca, pokazywać im świat, spotykać się z innymi ludźmi. Obok tego powinnaś mieć również szansę na wyjścia samodzielne. To daje możliwość spojrzeć na swoją codzienność z pewnej perspektywy, nabrać nowych sił i znów docenić to, co czeka na Ciebie w domu.

 

  • Kiedy nasz syn był malutki i karmiłam go wyłącznie piersią, luksusem było samotne wyjście do sklepu. Ile mi to dawało radości! Przejść się pomiędzy półkami w sklepie, skupić się tylko na liście zakupów, odetchnąć świeżym powietrzem po drodze. Wystarczyło mi 15 minut, żebym wróciła w innym nastroju.

 

  • Kiedy nasze dzieci były chore, a mój mąż wyjeżdżał na cały weekend do pracy, często zapraszałam do nas jedną z babć. Dzięki temu miałam szansę wyjść z domu na ok. 2 godziny i odetchnąć po całym tygodniu zajmowania się chorymi dziećmi. Szłam wtedy na krótki spacer, wypijałam kawę w kawiarni, czasem zabierałam ze sobą komputer, żeby spokojnie popracować. Wracałam odnowiona.

 

  • Świetnym pomysłem na przerwę jest zapisanie się do pobliskiej siłowni lub na zajęcia fitness. W dużych miastach coraz częściej zapewniana jest opieka do dzieci na czas ćwiczeń. Godzina wysiłku fizycznego może zdziałać cuda w naszym samopoczuciu!

 

  • Może masz koleżankę, która ma podobną potrzebę, jak Ty, a również ma małe dziecko? Zajmijcie się nawzajem swoimi dziećmi – raz niech zrobi to ona, raz Ty i będziecie mieć godzinę czasu dla siebie. Jeśli wolałybyście swoją przerwę spędzić razem, przekażcie wasze dzieci mężom i porozmawiajcie spokojnie, pobiegajcie razem, idźcie na zakupy lub zróbcie coś, co Wam sprawi radość.

 

  • Jeśli nie masz pieniędzy na żadne wyjścia, wybierz się na spacer, idź do biblioteki, do parku. Nie musisz po drodze nic kupować, chodzi przede wszystkim o czas dla siebie.

 

  • Zastanów się, co sprawia Ci radość? Co lubisz robić? Co lubiłaś robić, kiedy byłaś dzieckiem? Spróbuj wrócić do którejś z tych rzeczy. Ja bardzo lubiłam pisać, teraz udaje mi się znów to robić poprzez prowadzenie bloga.

 

Kiedy organizowałam dla siebie takie wyjście, często czułam się zniechęcona już w trakcie przygotowań.

Akurat wtedy dzieci były bardziej marudne, nie chciały zostać z tatą i wolały poczytać książkę ze mną. Myślałam wtedy: Czy to jest w ogóle warte tego trudu?

Ale kiedy już byłam sama na spacerze… Byłam pewna, że zrobiłam dobrze i niedługo będę znów tego potrzebować! Do domu wracałam z nową energią, miałam więcej cierpliwości dla dzieci, chętniej się z nimi bawiłam i trudniej było mnie wyprowadzić z równowagi. Tylko dlatego, że pobyłam chwilę sama.

 

3. Zrób sobie przerwę, kiedy możesz oddać dzieci pod opiekę na dłużej

Jeśli masz dzieci, których nie karmisz i jest ktoś inny, kto mógłby się nimi zająć na dłużej, wykorzystaj tę szansę!

Trzy miesiące przed urodzeniem naszego drugiego syna, Janka (starszy miał wtedy niecałe dwa lata) wyjechałam z domu na 3 dni skupienia w ciszy. Miałam szansę odpocząć od codziennego życia, pomodlić się, pobyć w ciszy, spacerować po ogrodzie przyklasztornym. Odżyłam i wróciłam do domu jako nowa osoba. W następnym tygodniu mój mąż wyjechał na 5 dni na rekolekcje ignacjańskie, więc mogliśmy oboje skorzystać z czasu tylko dla siebie.

Od tamtej pory staram się zapewnić sobie taki 2-3 dniowy, samotny (lub z przyjaciółką) wyjazd przynajmniej raz w roku. Na początku nie było dla mnie łatwe zostawiać małe dzieci w domu, ale stopniowo i ja, i one się tego nauczyliśmy.

 

Ty również potrzebujesz odpoczynku! Jesteś mamą, a to jedno z najważniejszych i najtrudniejszych zadań na świecie.

Pozwalasz sobie na takie przerwy? Jeśli tak, co wtedy robisz, jak odpoczywasz?

Rodzinna sesja zdjęciowa

przez

Lubicie spędzać czas całą rodziną? Bawić się razem, rozmawiać, cieszyć się swoją obecnością? Wiem, że w życiu bywa różnie – codzienny stres, wielka ilość obowiązków, ciągły brak czasu… Te czynniki nieraz skutecznie odciągają nas od wspólnych zajęć. Niekiedy też brakuje pomysłów – co moglibyśmy robić całą rodziną? Oto moja propozycja: rodzinna sesja zdjęciowa. To już ostatnia zabawa z wyzwania „Odmień swoją rodzinę w 15 minut”.

sesja zdjęciowa

Rodzinna sesja zdjęciowa

Czego potrzebujesz?

  • rekwizyty do przebierania się – czapki, kapelusze, okulary, chustki, śmieszne ubrania; co tylko znajdziesz w domu
  • aparat fotograficzny

 

Jak ma wyglądać zabawa?

Zaproś całą rodzinę do wspólnego spędzenia czasu. Przebierajcie się, wygłupiajcie, śmiejcie się razem. Zróbcie sobie zdjęcia w przebraniach, żeby została Wam pamiątka z tego dnia. Pamiętaj, że chodzi o dobrą zabawę – zapomnij na ten czas o upominaniu dziecka, odłóż na bok ostatnie niesnaski z mężem czy żoną. Wspólny śmiech i radość bardzo zbliżają ludzi do siebie i dają szansę na odnowienie relacji między Wami.

sesja zdjęciowa

Kiedy robiliśmy te zdjęcia, nasze dzieci były jeszcze małe i różnie to było u nich z przebieraniem się. Franek lubił zakładać różne kapelusze i stroje. Znacznie trudniej było zrobić mu w nich zdjęcie, bo zaraz po założeniu już by je zdejmował i nakładał kolejne. Jednak kilka zdjęć udało nam się zrobić. Franek razem z tatą ustawiał aparat, pilnował, żeby statyw był na odpowiedniej wysokości. Takie dodatkowe zajęcie zachęciło go do większego zaangażowania.

Jeśli chodzi o przebrania, w naszym domu mamy ułatwioną sytuację. Mój mąż ma firmę Trio z Rio, w której zajmuje się prowadzeniem różnego rodzaju imprez. Dlatego śmiesznych ubrań i innych gadżetów mamy mnóstwo. Zdaję sobie sprawę, że nie wszystkie rodziny są w takiej sytuacji. Możecie wykorzystać to, co macie pod ręką – okulary przeciwsłoneczne, chustki na głowę, prześcieradła, sukienki… Na pewno macie w domu coś, co nadaje się do tego, aby powstała rodzinna sesja zdjęciowa

Pisząc ten tekst, wyobrażam sobie, co możesz sobie myśleć. Czego ona ode mnie oczekuje: ledwo daję radę przetrwać cały tydzień pracy, obowiązków domowych, humorów moich dzieci, a tu mam jeszcze się przebierać i robić sobie zdjęcia? Przemknęła Ci taka myśl przez głowę? Rozumiem, ja też nieraz myślę podobnie. Wydaje mi się, że nie mam siły ani ochoty na takie wygłupy, bo ciągle tysiąc innych, ważniejszych spraw na mnie czeka.

Tylko czy rzeczywiście ważniejszych?

Jednym z czynników, które spajają ludzi ze sobą jest wspólna zabawa i śmiech. Przypomnij sobie, jak było na początku Twojego związku małżeńskiego – jak często się razem śmialiście i robiliście coś tylko po to, żeby przyjemnie i radośnie spędzić czas? A jak jest teraz? Jeśli Twoją głowę zajmują tylko codzienne problemy i obowiązki, czas wprowadzić nieco luzu i radości. Może rodzinna sesja zdjęciowa będzie pierwszym krokiem?

Nie masz na to siły i ochoty? Trudno Ci się bawić, kiedy stos prania i brudnych naczyń czeka na Ciebie, a w głowie dźwięczą jeszcze słowa z ostatniej sprzeczki z mężem/żoną?

Umiejętność zabawy jest jak mięsień – im częściej ją ćwiczysz, tym łatwiej będzie Ci przychodzić. I tym więcej radości Ci sprawi.

 

P.S. Na naszych zdjęciach oprócz naszej czwórki jest również przyjaciółka rodziny, a jednocześnie współpracowniczka Adriana w firmie Trio z Rio, Helenka.

sesja zdjęciowa

sesja zdjęciowa

Jak Ci się podoba taki pomysł na wspólne popołudnie w gronie rodziny?

 

Zabawy z I edycji wyzwania:

Dzień 1. – Wielkie dzieło sztuki – zabawa na długie, deszczowe dni

Dzień 2. – Ciecz nienewtonowska – zaskakująca zabawa sensoryczna

Dzień 3. – Proste i zajmujące zabawy ruchowe z papierem toaletowym

Dzień 4. – Prosta wskazówka, jak rozwijać inteligencję emocjonalną u dzieci

Dzień 5. – Jadalne farby do malowania palcami

Dzień 6. – Baza dla dziecka do zabawy i czytania

Baza dla dziecka do zabawy i czytania

przez

W dzieciństwie bardzo lubiłam budować różnego rodzaju domki. Wykorzystywaliśmy do tego kołdry, koce, poduszki, meble – wszystko, co akurat było w domu pod ręką. Mój mąż na takie konstrukcje mówi: „baza” (może wśród chłopaków to bardziej popularna nazwa?). Jest w nich coś wyjątkowego: nasze dzieci również je lubiły.

W ramach wyzwania „Odmień swoją rodzinę w 15 minut” zachęcam Cię do zbudowania bazy dla dziecka do zabawy i czytania.

baza dla dziecka

Baza dla dziecka do zabawy i czytania

Czego potrzebujesz?

  • koce, kołdry, materace, poduszki, krzesła, stół – materiały do budowania
  • książki
  • ewentualnie jakaś przekąska

 

Jak ma wyglądać zabawa?

Wspólnie stwórzcie domek/bazę z przygotowanych materiałów. Ma mieć podłogę, ściany i dach. Jak będzie wyglądać, wszystko zależy od Waszej pomysłowości. Ważne jest to, abyście później mogli wejść do środka.

Jeśli macie możliwość, wstawcie do niej lampkę. Na podłodze połóżcie poduszki. To stwarza dodatkowy klimat przytulności i wyjątkowości. Chodzi o to, abyście mieli ochotę tam przebywać.

W tak przygotowanej bazie możecie wspólnie poczytać. Kiedy nasz syn, Franek miał 3 lata, bardzo lubił, kiedy mu czytaliśmy. Kiedy robiliśmy bazę, długo w niej siedzieliśmy i czytaliśmy wszystkie książki, jakie udało się znaleźć w domu.

Lubił też, kiedy robiliśmy sobie piknik w takim domku. Wystarczyła prosta przekąska, którą można jeść rękami. Chyba mu lepiej smakowało w takich okolicznościach.

Kiedy pogoda temu sprzyja, baza może powstać nie w domu, ale na dworze. Tutaj znajdziesz pomysły na to, jak samemu zorganizować dziecku na zewnątrz nie tylko sekretny domek, ale i inne miejsca, w których będzie mogło swobodnie się rozwijać.

 

baza dla dziecka

Bawicie się czasem w budowanie bazy? Jakie materiały najczęściej do tego wykorzystujecie?

 

Zabawy z I edycji wyzwania:

Dzień 1. – Wielkie dzieło sztuki – zabawa na długie, deszczowe dni

Dzień 2. – Ciecz nienewtonowska – zaskakująca zabawa sensoryczna

Dzień 3. – Proste i zajmujące zabawy ruchowe z papierem toaletowym

Dzień 4. – Prosta wskazówka, jak rozwijać inteligencję emocjonalną u dzieci

Dzień 5. – Jadalne farby do malowania palcami

Dzień 7. – Rodzinna sesja zdjęciowa

Jadalne farby do malowania palcami DIY

przez
farby do malowania palcami

Bardzo lubię wszelkie działania plastyczne.

Uwielbiam wycinać, wyklejać, robić decoupage, malować i kolorować. Wszystko to działa na mnie uspokajająco. Dlatego farby do malowania palcami sprawiły dużo frajdy i naszym dzieciom, i mi. 

 

farby do malowania palcami

Jadalne farby do malowania palcami DIY

Czego potrzebujesz?

  • 1/2 szkl. mąki kukurydzianej
  • 3 łyżki cukru
  • 1/2 łyżeczki soli
  • 2 szkl. zimnej wody
  • barwnik spożywczy

Wymieszaj w garnku mąkę, cukier, sól i wodę. Ugotuj miksturę na niedużym ogniu przez ok. 10-15 minut, mieszając ją co jakiś czas, aż wszystko zgęstnieje (podobnie jak budyń). Zostaw do wystygnięcia.

Po pewnym czasie podziel na tyle części, ile chcesz zrobić kolorów. Do każdej części dodaj barwnik.

Wyciągnijcie kartki i malujcie! Zwykle sprawdza się tutaj zasada, że im większa przestrzeń do pomalowania, tym bardziej podekscytowane dziecko.

Pamiętaj, żeby ubrać dziecko w ubrania robocze – na pewno będzie nieco brudne po takiej zabawie. Zabezpiecz również przestrzeń dookoła Was – sprawdzi się folia malarska lub stare gazety. My po zakończonej zabawie ubrania spłukaliśmy wodą i od razu wrzuciłam je do pralki. Nasze barwniki mają intensywne kolory i niektóre z nich zostawiają na pewien czas nieco koloru na skórze. Zwykle na drugi dzień udaje nam się je domyć.

 

MODYFIKACJE ZALEŻNIE OD WIEKU DZIECKA

  • Jeśli masz dziecko, które wkłada wszystko do buzi i na pewno w sposób niekontrolowany ubrudzi się całe, możesz nie dodawać barwnika do farb. Przygotuj mieszankę według powyższego przepisu i daj dziecku. Na pewno będzie miało i tak dużo frajdy. Może bawić się w wannie – dzięki temu będziesz mógł łatwo wszystko od razu umyć.

 

Te farby do malowania palcami mają bardzo przyjemną w dotyku fakturę, są miękkie i aż chce się ich użyć. Zabawa z nimi to nie tylko działanie artystyczne, ale również doznanie sensoryczne. Dzięki współczesnej nauce wiemy, jak ważna jest integracja sensoryczna i dostarczanie naszemu ciału różnorodnych bodźców. Rozwój poszczególnych zmysłów wpływa na prawidłowy rozwój mózgu i całego układu nerwowego. Jeśli masz ochotę na więcej takich zajęć, przeczytaj 15 pomysłów na zabawy sensoryczne dla maluchów lub 20 pomysłów na zabawy sensoryczne dla dzieci

farby do malowania palcami

 

 

Malujecie czasem duże obrazy rękami? Jak takie zabawy podobają się Twojemu dziecku?

 

Pozostałe zabawy z wyzwania:

Dzień 1. – Wielkie dzieło sztuki – zabawa na długie, deszczowe dni

Dzień 2. – Ciecz nienewtonowska – zaskakująca zabawa sensoryczna

Dzień 3. – Proste i zajmujące zabawy ruchowe z papierem toaletowym

Dzień 4. – Prosta wskazówka, jak rozwijać inteligencję emocjonalną u dzieci

Dzień 6. – Baza dla dziecka do zabawy i czytania

Dzień 7. – Rodzinna sesja zdjęciowa

Prosta wskazówka, jak rozwijać inteligencję emocjonalną u dzieci

przez
inteligencja emocjonalna

Najprostsza odpowiedź na pytanie: Jak rozwijać inteligencję emocjonalną u dzieci? to: Wykorzystaj zabawę! 

Przez zabawę maluch się uczy, odpoczywa, nawiązuje kontakty i rozładowuje emocje. Rodzic, który jest tego świadomy, nie będzie miał do niego pretensji, że cały dzień się tylko bawi. Wręcz przeciwnie, będzie potrafił wykorzystać ten fakt i wejść w świat dziecka na jego zasadach.

Dziś pokażę Ci, jak możesz wykorzystać zabawę, aby pomóc dziecku uporać się z trudnym dla niego tematem lub wskazać mu właściwy sposób zachowania się w określonej sytuacji.

 

inteligencja emocjonalna

 

Na początku krótki wstęp teoretyczny. Krótki, ale ważny, żebyś wiedział po co to wszystko i jak się za to zabrać.

Najnowsza wiedza psychologiczna mówi, że dziecko zachowuje się w niewłaściwy sposób (jak to się często mówi: jest niegrzeczne) zwykle z dwóch powodów:

  1. jakaś jego ważna potrzeba nie jest spełniona – np. jest głodne, zmęczone, brakuje mu kontaktu z rodzicem,
  2. nie potrafi zachować się w sposób, którego oczekuje od niego dorosły – nie ma odpowiednich umiejętności, np. nie umie jeść łyżką, nie rozlewając przy tym zupy.

 

Bardzo często niegrzeczne zachowanie dziecka wywołuje złość i frustrację u rodzica. Kiedy dorosły odpowiada krzykiem, karaniem czy grożeniem, dziecko czuje się jeszcze gorzej i jest mu jeszcze trudniej zachować się właściwie. Ponadto wszystkie te trudne emocje kumuluje w sobie, bo nie potrafi ich jeszcze nazwać i odpowiednio wyrazić.

Każde dziecko nosi ze sobą niewidzialny plecak pełen trudnych emocji, zepchniętych do podświadomości:

  • lęk związany z tym, że mama rzeczywiście go zostawi samego na placu zabaw, tak jak czasem zapowiada,
  • złość na brata, który zniszczył mu długo budowaną wieżę z klocków,
  • żal do nauczyciela, który według niego niesprawiedliwie wystawił mu złą ocenę,
  • smutek związany z tym, że koleżanka z przedszkola nie chciała się z nim bawić,
  • lęk przed gniewem taty, który naprawdę groźnie wygląda, kiedy krzyczy,
  • itd.

Te wszystkie emocje wylewają się na wierzch, kiedy pojawia się jeden z dwóch czynników wymienionych na początku: niezaspokojona potrzeba lub brak umiejętności. Może się wtedy okazać, że maluch reaguje na daną sytuację niewspółmiernie do tego, co się stało. Dlaczego? Bo okazuje nie tylko emocje wywołane danym wydarzeniem, ale też wychodzi z niego to, co wcześniej zostało wepchnięte do plecaka.

No dobrze. Ale co Ty możesz z tym zrobić? Jak mu pomóc, żeby życie jego i całej Waszej rodziny było spokojniejsze? Jak rozwijać inteligencję emocjonalną, aby z każdym dniem Twoja pociecha radziła sobie coraz lepiej ze swoimi uczuciami?

Jednym ze sposobów są scenki z wykorzystaniem pluszaków.

jak rozwijać inteligencję

Jak rozwijać inteligencję emocjonalną za pomocą scenek z pluszakami?

Czego potrzebujesz?

Pluszowych maskotek

 

Jak ma wyglądać zabawa?

Scenki możesz wykorzystać do dwóch różnych celów. W obu przypadkach zabawa będzie wyglądała nieco inaczej, więc opiszę każdy z nich oddzielnie.

 

  1. Rozładowanie trudnych emocji za pomocą scenek

Jak pisałam już tutaj, świetnym sposobem na wypakowanie emocji z niewidzialnego plecaka jest śmiech. Chodzi o to, aby wykorzystać sytuacje dnia codziennego i odegrać je w scence w taki sposób, aby rozśmieszyć dziecko.

Podam konkretny przykład z naszego życia rodzinnego z czasów, kiedy dzieci były małe.

Nasz 3 letni syn miał kiepski humor. Robiłam śniadanie, a on zaczął wyciągać surowe jajka z opakowania. Powiedziałam mu, że jeśli będzie ich dotykał, to przed jedzeniem będzie musiał umyć ręce. Kiedy podałam śniadanie i chciałam go zabrać do mycia rąk, on zaczął płakać i krzyczeć, że nie chce. Zdenerwowaliśmy się oboje. Było sporo łez, a ja nie mogłam się przebić do niego z wiadomością, że ręce umyć musi.

Cała ta poranna sytuacja wywołała sporo emocji i u niego, i u mnie. Widziałam po nim, że trudno mu wrócić do normalnego, dobrego humoru. Wykorzystałam zatem zabawę misiami, aby mu nieco pomóc.

Wzięłam jednego misia, aby był mamą i drugiego, aby był synem. Ale dokonałam zamiany ról. To mama – miś chciała bawić się surowymi jajkami, a mały miś mówił jej, że nie wolno. Oczywiście modulowałam przy tym głos, mama bardzo chciała się bawić, później uciekała przed myciem rąk… Czyli to samo, co rano u nas w domu, ale podane w sposób, który miał Franka rozśmieszyć. I tak się stało. Patrzył na wszystko z ciekawością, widziałam po jego minie, że grają w nim jakieś emocje, a jednocześnie śmiał się z całej tej scenki.

O to właśnie chodzi.

Scenka ma dotykać codziennego życia, jakiejś konkretnej sytuacji z Waszego domu. Co było dla Was ostatnio trudne? Jaka sytuacja zdenerwowała Ciebie i dziecko? Przypomnij sobie ten moment i odtwórz przebieg wydarzeń. Teraz pomyśl, jaką scenkę możesz z tego zrobić. Może właśnie zamienić role? Może przejaskrawić zachowanie rodzica lub dziecka tak, by wywołało ono śmiech u oglądającego?

W tej metodzie najważniejsze jest to, aby sprawić, że dziecko będzie się śmiało. W ten sposób będzie miało szansę uporać się z trudną dla niego sytuacją i emocjami, które wywołała. To stwarza później szansę na spokojne porozmawianie o tym, co się wydarzyło. Jest też jedną z odpowiedzi na pytanie, jak rozwijać inteligencję emocjonalną.

zabawa z pluszakami

 

2. Nauka umiejętności za pomocą scenek

W drugim przypadku scenki mają nieco inny cel i charakter. Wyobraź sobie, że Twoje dzieci pokłóciły się właśnie o jakąś zabawkę. Wyrywają ją sobie z ręki, krzyczą na siebie, nie potrafią dojść do porozumienia. Może nie umieją jeszcze w sposób konstruktywny rozwiązywać konfliktów? Nikt z nas nie rodzi się z takimi umiejętnościami. Jak możesz im pomóc?

Kiedy już emocje związane z kłótnią opadną, zaproś je do mini – teatru.

Odegraj przed nimi scenkę, która wiernie odtworzy to, co się zdarzyło pomiędzy nimi. Możesz dodać do tego element przejaskrawienia, który wywoła śmiech dzieci. Dzięki temu będą rozluźnione i będą chętniej współpracowały. Bez problemu zobaczą w tej scence siebie. Następnie zadaj im pytanie: co się wydarzyło pomiędzy misiami? Jak mogły się czuć – i jeden i drugi? I najważniejsze: jak misie mogły inaczej rozwiązać ten konflikt?

Niech dzieci same coś wymyślą. Jeśli nie potrafią, pomóż im nieco. Kiedy będziecie mieć jakieś pomysły, odegrajcie je. Możesz to robić sam, ale możesz też zaprosić dziecko do scenki – Ty bądź jednym misiem, a ono drugim. Albo oba misie oddaj dzieciom. Odegranie właściwych zachowań da im szansę przećwiczenia ich i dobrania odpowiednich słów. Wszystko w atmosferze zabawy i luzu.

W ten sposób pomożesz im ćwiczyć umiejętności, których jeszcze nie nabyły.

Oczywiście możesz zrobić scenkę związaną z dowolnym zachowaniem dziecka. Kłótnie przy porannym wychodzeniu do przedszkola, rzucanie jedzeniem, które mu nie smakuje, płacz i krzyki w sklepie na widok wytęsknionej zabawki. Życie samo podpowie Ci scenariusze.

 

Myślę, że ciągle jeszcze nie doceniamy potęgi zabawy w życiu dzieci.  Daje Ci ona odpowiedź na pytanie, jak rozwijać inteligencję emocjonalną u Twoich pociech. Jest nie tylko ważna dla nich, ale również dla nas – może stać się mostem, który połączy nas ze sobą i da szansę na wzajemne porozumienie.

 

Teraz wyzwanie dla Ciebie – wykorzystaj w najbliższym czasie jedną z moich propozycji. Jak się sprawdziła? Jakie odniosła skutki?

 

Pozostałe zabawy z wyzwania:

Dzień 1. – Wielkie dzieło sztuki – zabawa na długie, deszczowe dni

Dzień 2. – Ciecz nienewtonowska – zaskakująca zabawa sensoryczna

Dzień 3. – Proste i zajmujące zabawy ruchowe z papierem toaletowym

Dzień 5. – Jadalne farby do malowania palcami

Dzień 6. – Baza dla dziecka do zabawy i czytania

Dzień 7. – Rodzinna sesja zdjęciowa

Proste i zajmujące zabawy ruchowe z papierem toaletowym

przez
zabawy ruchowe

W kolejnym odcinku z serii prostych zabaw dla dzieci proponuję zabawy ruchowe, do których wykorzystamy… papier toaletowy.

zabawy ruchowe

Uwielbiam proste materiały i nieskomplikowane zajęcia dla dzieci.

Kiedy nasz najstarszy syn był jeszcze malutki i wyobrażałam sobie, jak będziemy się razem bawić, przeszukiwałam internet w celu znalezienia najlepszych pomysłów na wspólnie spędzony czas. Widziałam wspaniałe zabawki DIY, materiały wydrukowane i pięknie przygotowane i byłam pewna, że też będę tak robić.

I przyznam, że na początku próbowałam.

Dopóki nie okazało się, że po godzinie przygotowywania przeze mnie czegoś super – fajnego, dziecko bawi się tym 5 minut i już szuka nowego pomysłu.

Początkowo mnie to denerwowało. Ja przygotowuję takie ciekawe zajęcia, a on co?! Wtedy trafiłam na stronę Hands On As We Grow. Prowadzi ją mama trzech żywiołowych chłopaków, która stawia wyłącznie na proste zabawy, do których nie trzeba się długo przygotowywać. Zakochałam się w tym pomyśle. Ponadto wyczytałam u mądrych osób, że tak to jest z małymi dziećmi: większość z nich ma niewielką zdolność skupienia uwagi na długi czas. Normalna dla nich jest zmiana zabawy nawet co kilka minut.

Dlatego dziś proponuję Ci coś bardzo prostego.

 

Zabawy ruchowe z papierem toaletowym

Czego potrzebujesz?

  • rolki papieru toaletowego (nie puste rolki, ale takie, na których jest nie zaczęty jeszcze papier), im więcej, tym lepiej – my mieliśmy ok. 20, ale fajniej byłoby mieć jeszcze więcej

 

To wszystko. I co teraz? Możesz puścić wodze fantazji, bo rolki nadają się do wielu rzeczy. Ja dam Ci kilka podpowiedzi, a co zrobisz, zależy od Was.

  1. Budowanie wieży z rolek – jak wysoką wieżę jesteście w stanie razem zbudować? Albo kto z Was umie zbudować najwyższą?
  2. Niszczenie wieży – wbieganie w nią, uderzanie ręką, rzucanie w nią piłką z pewnej odległości.
  3. Rzucanie rolek papieru do pudła z pewnej odległości.
  4. Slalom pomiędzy wieżyczkami z papieru toaletowego – ustawcie nieduże wieże (po ok. 3 rolki jedna na drugiej) w pewnej odległości, następnie trzeba pokonać tor slalomem, omijając je.
  5. Wchodzenie na rolki i próba utrzymania równowagi – to już zależnie od wieku i ciężaru dziecka.
  6. Wrzucanie klocków i drobnych zabawek do środka wieży zbudowanej z rolek.
  7. Podrzucanie rolek leżących na kocu do góry.
  8. Taniec pomiędzy rolkami papieru leżącymi na podłodze tak, aby ich nie dotknąć.
  9. Papierowe kręgle – turlanie piłki w stronę ustawionych obok siebie rolek papieru.
  10. Przerzucanie rolek papieru nad zawieszoną na pewnej wysokości nitką lub sznurkiem.

zabawy ruchowe

Jak zawsze: najważniejsze jest to, aby spędzić ze sobą czas pełen radości.

U nas dzieci najbardziej lubiły wbiegać w wieże z rolek, najlepiej jak najszybciej i z dużym rozbiegiem.

 

zabawy ruchowe

zabawy ruchowe

Lubicie takie proste zabawy ruchowe z mało skomplikowanych materiałów?

 

Pozostałe zabawy z wyzwania:

Dzień 1. – Wielkie dzieło sztuki – zabawa na długie, deszczowe dni

Dzień 2. – Ciecz nienewtonowska – zaskakująca zabawa sensoryczna

Dzień 4. – Prosta wskazówka, jak rozwijać inteligencję emocjonalną u dzieci

Dzień 5. – Jadalne farby do malowania palcami

Dzień 6. – Baza dla dziecka do zabawy i czytania

Dzień 7. – Rodzinna sesja zdjęciowa